Iğdır ili merkez ilçesinde Harmandöven köyü dışında yer alan Iğdır Kervansarayı, Sürmeli Emiri Şerafeddin Ejder tarafından 13.yy sonlarında inşa ettirilir. Ejder Han olarak da bilinen yapı, açık avlulu ve kapalı hol sistemine sahiptir. Bölgenin en önemli tarihi eserlerinden biri olan kervansaray, Iğdır’ı ziyaret eden turistlerin en uğrak noktalarındandır.
Ortaköy Camii
Iğdır ili Aralık ilçesinde yer alan Ortaköy Camii, köy eşrafından Hacı Muharrem tarafından inşa ettirilir. Camii üzerinde 1911 tarihi bulunur. Tarihin inşa tarihi olup olmadığı hakkında net bir bilgi mevcut değildir. Tarihin altında konumlanan Hüseyin bin Muhammed adının ise camiyi inşa eden bir usta ismi olduğu tahmin edilir.
Gödekli Kümbeti
Iğdır ili Aralık ilçesinde yer alan Gödekli Kümbeti, giriş kapısında yer alan kitabesine göre 1907 yılında Hacı İbrahim Gödekli adına inşa ettirilir. Kare planlı yapıya sahip olan kümbet, siyah kesme bazalt taştan yapılmıştır. Kümbetin içerisinde üç mezar yer alır. Bu mezarlar mermer kitabelere sahiptirler.
Ahura Harabeleri
Ağrı Dağı’nın kuzey yamaçlarında bulunan Ahura Harabeleri, 1750 m’lik yükseklikte konumlanır. MÖ 2. yy’da Artaksiyalı Krallığı zamanında kurulan Ahura köyü, zaman içerisinde yaşanan doğal afetler sebebiyle yok olur. Bugün bölgede yer alan eski köyün mezarlığı ziyaret edilebilir. Köy günümüzde Yenidoğan adını almıştır.
Ortaköy Hamamı
19.yy’da inşa edilmiş olan Ortaköy Hamamı, Iğdır ili Aralık ilçesinde yer alır. İki kubbeli, dikdörtgen planlı olan hamam sıcaklık ve soğukluk bölümlerinden oluşur. Hamam bölgede yer alan kubbeli tek hamam olarak bilinir. Hamamın 1960’lara kadar kullanıldığı sonrasında ise boş kaldığı ifade edilir. Dış cephesi sağlam olan hamam, bugün samanlık olarak kullanılmaktadır. Hamamın kubbelerinin bir bölümü ile tavanı yıkılmıştır.
Karakale Harabesi
Iğdır ili Tuzluca ilçesinde bulunan Karakale, savunma amaçlı olarak inşa edilmiştir. Kalenin inşa tarihi net olarak bilinmemektedir. 1664 ve 1840 senelerinde yaşanan depremlerde tahrip olan kale, bugün harap durumdadır.
Köroğlu Kalesi
Iğdır ilinde iki Köroğlu Kalesi yer alır. Biri Tuzluca ilçesi, diğeri merkez ilçede konumlanır. Iğdır ili Tuzluca Hadimli Köyü yakınlarındaki kale, bir kayalık üzerinde bulunur. Günümüzde kalenin moloz taş döküntüleri ve temel izleri görülebilmektedir.
Iğdır ili merkez ilçesi Güngörmez köyü yakınlarındaki Köroğlu tepesinde bulunan Köroğlu Kalesi ise siyah kesme bazalt taştan sur duvarlarına sahiptir. İki tarafında silindirik burçların bulunduğu ana girişin güneyinde, savunma amaçlı olarak yapılmış iki katlı bir bölüm bulunur. Kale, Iğdır ovasına hâkim olarak inşa edilmiştir.
Kul Yusuf Kümbeti
Iğdır ili merkez ilçesinde bulunan Kul Yusuf Kümbeti’nin, mimari özelliklerine dayanılarak, 14.yy’da Selçuklu döneminin sonlarında yapıldığı tahmin edilir. Kümbetin kitabesi olmasına rağmen, tahrip olması sebebiyle kitabe okunamamıştır. Yapının, kentte ayakta kalan ender Selçuklu eserlerinden biri olduğu değerlendirilir. Kümbetin konik çatısındaki taş kaplamaları hasar görmüştür. Kümbetin altında mumyalık yer alırken, mumyalık kapısının Aras Nehri'nin alüvyonları ile kapandığı ifade edilir.
Yaycı Köyü Mezarlığı
Iğdır ili merkez ilçesi Yaycı köyünde konumlanan mezarlığında motifli ve koçbaşlı mezar taşları görülür.
Melekli Mezarlığı
Iğdır ili merkez ilçesi Melekli beldesinde yer alan mezarlık alanında koçbaşlı mezar taşları görülür. Mezarlık alanında yatır olarak kabul gören Hoca Seyit Mezarında düzenli olarak adaklar adanır ve mumlar yakılır.
Kasımcan Mezarlığı
Iğdır ili merkez ilçesi Kasımcan köyünde yer alan mezarlık alanı yaklaşık olarak üç dönümlük alana yayılır. Osmanlıca yazılı mezar taşlarının görüldüğü alanda H. 1315 gibi yakın tarihler okunur. Mezarlık alanında halk tarafından sıklıkla ziyaret edilen ve mum yakılan kare planlı yapıya sahip bir yatır bulunur. Ayrıca mezar alanında bir adet başı kırık koçbaşlı mezar taşı da yer alır.
Hakmehmet Köyü Mezarlığı
Iğdır ili merkez ilçesi Hakmehmet köyünde iki adet mezarlık alanı bulunur. İlki yaklaşık olarak beş dönümlük alana yayılır ve koçbaşlı mezar taşları ile iki adet lahit alanda yer alır. İkincisi üç dönümlük alana yayılır. Alanda bir adet koçbaşlı mezar taşı bulunurken, düzensiz olarak Osmanlı yazılı mezar taşları alanda görülür.
Kuzugüden Mezarlığı
Iğdır ili merkez ilçesi Kuzugüden köyünde yer alan mezarlık alanı yaklaşık olarak 4 dönümlük alana yayılır. Alanda başı kırık koçbaşlı bir mezar taşı yer alır. Mezarlıkta üzerinde Osmanlıca yazıların bulunduğu mezar taşları da görülür.
Taş Bina
Iğdır ili merkez ilçesi Söğütlü mahallesinde konumlanan Taş Bina, kitabesine göre 1908 yılında inşa ettirilmiştir. 19.yy mimarisi ile dikkat çeken yapı başarılı bir sivil konut örneğidir. Düzgün kesme taştan inşa edilen binada pencere üstlerindeki ve korniş altlarındaki taş çıkıntılar cepheye hareketlilik katar.
Aliköçek Çayı Köprüsü
Iğdır ili merkez ilçesi Aliköçek çayı üzerinde konumlanan köprü, Elli Küçe Köprüsü olarak da adlandırılır. Yaklaşık olarak 12 m uzunluğa sahip olan köprü, 3 m yükseklik ve 2.30 m genişlikte yapılmıştır. Köprü kısmen günümüze ulaşabilmiştir.
Hadımlıköy Mezarlığı
Iğdır ili Tuzluca ilçesi Hadımlı köyde iki ayrı mezarlık alanı bulunur. İlk mezarlık alanı tahrip olmuştur ancak üzeri figürlü ve H. 1200-1300 yıllarına ait mezar taşlarının görülür. İkinci mezarlık alanında H. 1200-1300 yıllarına ait mezar taşlarının görülür. Aynı zamanda üzeri çizme, at, silah, kılıç motifleriyle bezeli mezar taşları da yer alır.
Acısu Köprüsü
Tuzluca ilçesi Acısu suyu üzerinde yer alan köprü, yaklaşık olarak 20 m uzunlukta ve 6 m genişliktedir. Köprünün topukları arasındaki yer alan bölüm bugüne gelememiştir.
Ağabey Köprüleri
Tuzluca ilçesi ağabey köyünde bulunan köprülerin kesin olarak ne zaman inşa edildiği bilinmemektedir. Mimari özelliklerine dayanılarak 20. yy’ın başında yapıldıkları tahmin edilir. Günümüzde köprüler kullanılmamaktadır.
Aslanlı Kalesi
Tuzluca ilçesinde yer alan Aslanlı Kalesi, Aslanlı köyünün kuzeybatı yönünde konumlanır. Bölgeye hâkim bir tepede konumlanan kale, günümüzde tahrip olmuştur. Kalenin yer aldığı alanda sur izleri bulunur.
Gedikli Kalesi I
Tuzluca ilçesinde bulunan Gedikli Kalesi I, Gedikli köyüne yakın konumdadır. Çevreye hâkim bir tepede konumlanan kalenin sur duvarları bugün tahrip olmuştur. Yapı yüzeyinde çanak çömlek parçalarına rastlandığı belirtilir.
Gedikli Kalesi II
Tuzluca ilçesi Gedikli köyünde yer alan Gedikli Kalesi II, bölgeye hakim bir konumda inşa edilmiştir. Tarihi yapı günümüzde tahrip olmuştur. Sur kalıntıları ve temel izleri görüldüğü, çanak çömlek izlerine rastlandığı ifade edilir.
Taç Kapı
Tuzluca ilçesinde bulunan Taç Kapı’nın 19.yy’dan günümüze ulaştığı tahmin edilir. Kapının çevresinde gerçekleşen yapılaşmadan ötürü hangi amaçla yapıldığı konusunda net bir bilgi elde edilemediği belirtilir.
1. Dünya Savaşı sırasında Iğdır, Erzurum ve Kars’ta Ermeni çeteleri tarafından şehit edilen Türkler adına inşa edilen Şehit Türkler Anıtı, Iğdır ili merkez ilçesinde yer alır. 43 m uzunluğundaki anıtın Ermenistan’dan da görülebildiği ifade edilir. Anıtta yer alan müzede o döneme ait resimler ve resmi belgeler görülebilir.
Ortaköy Camii
Iğdır ili Aralık ilçesinde yer alan Ortaköy Camii, köy eşrafından Hacı Muharrem tarafından inşa ettirilir. Camii üzerinde 1911 tarihi bulunur. Tarihin inşa tarihi olup olmadığı hakkında net bir bilgi mevcut değildir. Tarihin altında konumlanan Hüseyin bin Muhammed adının ise camiyi inşa eden bir usta ismi olduğu tahmin edilir.
Leylek Heykeli
Ilıman iklimi nedeniyle göçmen kuşların tercihi olan ve leylekler şehri olarak tanınan Iğdır’ın kent merkezi girişinde bulunan leylek heykelleri, şehri ziyarete gelenleri karşılar. Bu nedenle leylekler, Iğdır şehrinin sembollerinden biri denilebilir.
Koçbaşlı Açık Hava Müzesi
Iğdır ili Karakoyunlu ilçesinde bulunan Koç Başlı Açık Hava Müzesi, Karakoyunlu döneminden kalan koç başlı mezar taşlarına ev sahipliği yapar. Karakoyunlulara göre koç başlı mezar taşları genç yaşta hayatını kaybedenlere veya kahraman olanların mezarlarına koyulurdu.
Asma Köyü Camii
Iğdır ili merkez ilçesi Asma köyünde konumlanan camii, kitabeye sahip olmaması nedeniyle ne zaman ve kim tarafından yaptırıldığı bilinmemektedir. Yapının mağaradan camiye dönüştürüldüğü, içerisine mihrap ve niş yapıldıktan sonra kullanılmaya başladığı belirtilir.
Yaycı Köyü Mezarlığı
Iğdır ili merkez ilçesi Yaycı köyünde konumlanan mezarlığında motifli ve koçbaşlı mezar taşları görülür.
Melekli Mezarlığı
Iğdır ili merkez ilçesi Melekli beldesinde yer alan mezarlık alanında koçbaşlı mezar taşları görülür. Mezarlık alanında yatır olarak kabul gören Hoca Seyit Mezarında düzenli olarak adaklar adanır ve mumlar yakılır.
Kasımcan Mezarlığı
Iğdır ili merkez ilçesi Kasımcan köyünde yer alan mezarlık alanı yaklaşık olarak üç dönümlük alana yayılır. Osmanlıca yazılı mezar taşlarının görüldüğü alanda H. 1315 gibi yakın tarihler okunur. Mezarlık alanında halk tarafından sıklıkla ziyaret edilen ve mum yakılan kare planlı yapıya sahip bir yatır bulunur. Ayrıca mezar alanında bir adet başı kırık koçbaşlı mezar taşı da yer alır.
Hakmehmet Köyü Mezarlığı
Iğdır ili merkez ilçesi Hakmehmet köyünde iki adet mezarlık alanı bulunur. İlki yaklaşık olarak beş dönümlük alana yayılır ve koçbaşlı mezar taşları ile iki adet lahit alanda yer alır. İkincisi üç dönümlük alana yayılır. Alanda bir adet koçbaşlı mezar taşı bulunurken, düzensiz olarak Osmanlı yazılı mezar taşları alanda görülür.
Kuzugüden Mezarlığı
Iğdır ili merkez ilçesi Kuzugüden köyünde yer alan mezarlık alanı yaklaşık olarak 4 dönümlük alana yayılır. Alanda başı kırık koçbaşlı bir mezar taşı yer alır. Mezarlıkta üzerinde Osmanlıca yazıların bulunduğu mezar taşları da görülür.
Hadımlıköy Mezarlığı
Iğdır ili Tuzluca ilçesi Hadımlı köyde iki ayrı mezarlık alanı bulunur. İlk mezarlık alanı tahrip olmuştur ancak üzeri figürlü ve H. 1200-1300 yıllarına ait mezar taşlarının görülür. İkinci mezarlık alanında H. 1200-1300 yıllarına ait mezar taşlarının görülür. Aynı zamanda üzeri çizme, at, silah, kılıç motifleriyle bezeli mezar taşları da yer alır.
Gedikli Köyü Anıt Mezarlığı
Gedikli köyünde 26-27 Mayıs 2003 tarihlerinde yapılan Şehitlik Kazısı çalışmalarında 96 şehide ulaşılarak anıt mezar yapılır. Gedikli Köyü Anıt Mezarlığı’nda şehitleri anma etkinlikleri yapılır.
Tuz mağaraları, Iğdır ili Tuzluca ilçesinde bulunur ve 55 dönümlük araziye yayılır. Tarihte farklı medeniyetlerin tuz ihtiyaçlarını bölgeden karşıladıkları belirtilir. Mağaraların günlük 60 ton tuz üretme kapasitesi ile Türkiye’nin 100 yıllık tuz ihtiyacını karşılayacak kapasiteye sahip olduğu ifade edilir. Mağara havasının solunum yolu rahatsızlıklarına iyi geldiği rivayet edilir.