|
Brüksel
Belçika’nın başkenti ve üç otonom bölgesinden biri olan Brüksel, Senne Nehri kıyısında ülkenin kalbi sayılabilecek bir noktada kuruludur. 10. yy’dan itibaren tarih sahnesinde beliren Brüksel, Brabant Dükalığı altında bir ticari kavşak noktası olarak ekonomik olarak önemli gelişim kaydeder.
Şehrin tarihi bölgesi, aynı zamanda Avrupa Bir...
...
|
|
Antwerp
Flemenkçe Antwerp, Fransızca Anvers adlı, Belçika’nın Flaman Bölgesi’nde yer alan bu liman kenti, Schelde Nehri kıyısında kuruludur. Kuzey Denizi sahilinden yaklaşık 90 kilometre kadar kara içinde kalmasına rağmen dünyanın en büyük liman kentlerinden biridir ve deniz taşımacılığında büyük öneme sahiptir. Tarihsel şehrin kuzeyi bu nedenle devasa bir liman kompl...
...
|
|
Brugge
Flamanca yazarken Brugge, Fransızca yazarken Bruges (okunuşu : Brüj) şeklinde yazılan kent, Belçika’nın denize kıyısı olan yegane eyaleti Batı Flanderler’in başkentidir. Şehir, bir dalgakıranla yapay olarak oluşturulmuş Zeebrugge (anlamı : Brugge Sahili) limanı ile Manş Denizi’ne açılır. Brugge şehir merkezi limana yaklaşık 12 kilometrelik yapay bir kanalla bağlıdır. Şehir merkezini bir ağ ...
...
|
Coğrafi ve Siyasi Bilgi
Resmi adı Belçika Krallığı olan, büyük bölümü karasal sınırlarla çevrilmiş Belçika’nın Kuzey Denizi’ne sadece kuzeybatıda, 65 kilometre civarında bir kıyı şeridi bulunur. Kuzey ve kuzeydoğuda Hollanda, doğuda Almanya ve Lüksemburg, güney ve batıda Fransa toprakları ile çevrelenmiştir. Alçak Ülkeler tabir edilen bölgede yer alan ülke üç otonom bölgeden oluşur. Kuzeyde büyük kısmı Felemenkçe konuşan Flaman Bölgesi, güneyde ise Fransızca’nın ağırlıkla konuşulduğu Valon Bölgesi bulunur. Başkent Brüksel, her iki dilin de resmi dil kabul edildiği ve yoğun bir nüfusun yaşadığı üçüncü otonom bölgedir. Ülkenin merkezinde Flaman ve Valon Bölgelerinin sınırına yakın bir noktada yer alır.
Flaman Bölgesi Batı ve Doğu Flanderler, Antwerp, Limburg ve Flaman Branbantı; Valon Bölgesi Hainaut, Namur, Liège, Luxembourg (Belçika’nın bu bölgesi, sınırdaş olduğu, bağımsız bir ülke olan Lüksemburg ile karıştırılmamalıdır) ve Valon Brabantı olarak beşer bölgeden oluşur.
Belçika’nın büyük bölümü geniş düzlükler üzerinde kuruludur. Ülkenin en engebeli kısmını güneydoğuda Ardenler oluşturur. Belçika topraklarında akan en önemli iki nehir, her ikisi de Kuzey Denizi’ne dökülen Meuse ve Scheldt’dir.
Belçika, parlementer demokrasi ve anayasal monarşi ile yönetilir. Belçika Kraliyet Ailesi Saxe-Coburg-Gotha Hanedanı’na mensuptur.
Belçika Avrupa Birliği’nin kurucu ülkelerindendir. Belçika, Hollanda, Lüksemburg’dan oluşan Benelux’ün bir parçası ve bir Schengen Bölgesi ülkesidir.
Başkenti Brüksel olan Belçika, Avrupa Birliği’nin ortak para birimi olan Euro’yu kullanmaktadır.
Tarihi Bilgi
16. yy’ın son çeyreğine dek Belçika tarihi, kendisinin de dahil olduğu Alçak Ülkeler nitelemesi içinde yer alan Holanda ve Lüksemburg ile önemli paralellikler içerir. Bugünkü Belçika topraklarında ilk yerleşimin Belgae adıyla yaşayan Keltik bir kabileye ait olduğu bilinmektedir.
M.Ö. 100 dolaylarında Roma İmparatorluğu bölgeyi ele geçirir ve Galya Belgika adıyla kendilerine bağlı bir vilayet haline getirir. Sonraki 500 yıl boyunca bu toprakları hakimiyet altında tutacaklardır. Roma İmparatorluğu’nun bölgede gücünün son bulmasıyla Germen kabileleri boşalan alanı doldurur. Bölgede Frankların Karolenj İmparatorluğu 9. yy ortalarında dek hüküm sürer ve ardından Brabant ve Burgonya Dükalıklarının hakimiyeti görülür.
Bölgenin önem kazanması ticari faaliyetler yoluyla 13 ve 14. yy’a rastlar. 14 ve 15. yy’da hüküm süren Burgonya Dükalığını takip eden yıllarda 1579’a dek İspanyaya, ardından 1713’e dek Avusturya Habsburglarına bağlanan bugünkü Belçika toprakları, 1795’te Napolyon Savaşları Dönemi’nde Fransa toprağı haline gelir. Sonrasında Hollanda’ya bağlanırsa da Belçikalıların bağımsızlık için ayaklanması çok uzun sürmez. 1831 da bağımsızlık arzularına ulaşırlar. Bağımsız Belçika’nın Krallık yetkileri, evlilik yoluyla İngiliz Kraliyet Ailesine dahil olmuş olan bir Alman prensine, Kral I. Leopold’e teklif edilir ve Leopold ile başlayan anayasal monarşi sistemi o günden bugüne Belçika’da muhafaza edilir.
1885’de Berlin Konferansı esnasında, Kral II. Leopold, zengin demir ve mineral yataklarına, fildişi ve kauçuğa sahip olan Kongo’nun özel mülk niteliğinde kendisine verilmesi için katılımcı ülkelerin rızasını alır. Kongo’ya Özgür Kongo Devleti adını verir ve ardından Leopold, milyonlarca Kongolunun hayatını kaybettiği vahşi uygulamalar altında bu ülkeyi yönetir. Öyle ki nihayetinde Belçika Devleti, resmi rakamlarla nüfusunun yarısını kaybetmiş olan Kongo’nun idaresini üstüne almak durumunda kalmıştır. Kongo, ancak 1960’da Belçika’dan ayrılarak bağımsız bir devlet haline gelecektir.
Belçika, I. Dünya Savaşı esnasında başlangıçta tarafsız kalırsa da Alman işgaline uğrar. Flanderler Almanlar ve müttefikler arasında ana savaş cephelerinden biri haline gelir. Almanların Belçika’yı son işgali olmayacaktır, bu. II. Dünya Savaşı esnasında, Mayıs 1940’da Belçika yeniden Alman işgaline uğrar. On binlerce Belçikalı bu dönemde hayatını kaybeder. İşgal ancak müttefiklerin Belçika’ya girmesiyle son bulur.
Savaşın ardından Belçika, 1951’de, savaşın yarattığı derin zararın gelecekte yaşanmaması amacıyla kurulan ekonomik oluşum, Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğuna kurucu üye olarak katılır. Bu oluşum, 1957’de Avrupa Ekonomik Topluluğuna ve nihayetinde 1993’de Avrupa Birliğine dönüşürken kurucu üye olarak varlığını devam ettiren Belçika, Avrupa Parlamentosu gibi birliğin en önemli kurum ve kuruluşlarına ev sahipliği yapar; başkent Brüksel, aynı zamanda Avrupa Birliği’nin başkenti haline gelir. Aynı şekilde savaş sonrası kurulan NATO’nun da kurucu üyesi olup NATO Genel Merkezi Belçika’da yer almaktadır.
Çok toplumlu, çok dilli bir yapısı olan Belçika, nihai olarak 2011 yılında federal bir yapıyla yönetilmeyi kabul etmiştir.
Kültür/Sanat/Mimari
Belçika Hergé adıyla tanınan Georges Remi, Morris ve Peyo gibi çizerleriyle dünya kültürüne efsanevi çizgi karakterler Tenten, Red Kit ve Şirinler’i armağan eden ülkedir. Belçikalı bu özel çizerler olmasa, dünya çocukları ve çizgi roman severler çok şeyden mahrum kalacaklardı. Belçika’nın sanatsal mirasında çizerleri gibi büyük resim ustalarının eserleri de yer alır. Jan van Eyck, Pieter Bruegel ve René Magritte, bu büyük isimlerden en çok tanınanlar olarak öne çıkar. Bugünkü Almanya topraklarında doğan ama yaşamının önemli bir bölümünü Belçika’nın Antwerp şehrinde geçirdikten sonra hayatını aynı şehirde kaybeden Flaman Ressam Peter Paul Rubens, 16. yy’ın sonu ve 17. yy’ın ilk yarısında yaşamış; tarihin en büyük resim ustalarından biridir.
Edebiyat alanında önemli Belçikalı isimlerin arasında Georges Simenon, Hugo Claus, Henri Michaux ve Nobel ödülü sahibi tek Belçikalı kalem ustası Şair ve Oyun Yazarı Maurice Maeterlinck sayılabilir.
Belçika’nın sinema dünyasına kattığı yüzlerden başta geleni uluslarası çapta ün kazanmış bir isim ve aynı zamanda bir dövüş sanatları ustası olan Jean-Claude van Damme’dır. Fransızca şarkılarıyla müzik dünyasında taht kurmuş; aynı zamanda aktörlük ve yönetmenlik de yapmış olan Jacques Brel, gitar ama özellikle armonika ile hatırlanan Caz ustası Jean (Toots) Thielemans ve yine caz müzikte efsanevi bir isim olan Django Reinhardt, daha çok Adamo olarak bilinen İtalyan kökenli usta şarkıcı Salvatore Adamo, çok satanlar listesine girmiş bir müzisyen olarak Lara Fabian Belçika müzik tarihinin önemli isimlerinden bazılarıdır. César Frank 19. yy’da yaşamış önemli bir klasik müzik kompozitörüdür.
El sanatları alanında önemli bir yere sahip olan Belçika veya Brüksel danteli, ülkeyi ziyaret edenlerin rağbet ettiği ürünlerden biridir. Özellikle 16 ile 19 yy. arasında büyük bir üne kavuşan, zarif motifli danteller başlangıçta elle üretilmişse de zaman içinde mekanik üretim de yaygın hale gelmiştir. Antika haline gelmiş bazı danteller çok yüksek fiyatlardan alıcı bulabilirken Brüksel’de Moda ve Dantel Müzesi’nde günümüze ulaşan bazı değerli örnekler görülebilmektedir.
Yeni Sanat (Art Nouveau) akımının mimari alanında Belçika’daki temsilcisi Victor Horta’dır. Horta’nın tasarımın yaptığı ve Brüksel’de inşa edilmiş dört ev, UNESCO Dünya Mirası listesinde yer alır. Yine aynı akımın bir başka örneği olarak inşa edilen Stoclet Villası, Brüksel’in aynı listede yer alan eseridir. Villa, Alman kökenli mimar Josef Hoffman’ın şaheseri addedilmektedir. Yeni Sanat Belçika’da yalnız Brüksel’de değil farklı kentlerde de yaygın olarak uygulama alanı bulmuştur. Liège’de inşa edilmiş Guillemins Tren İstasyonu, Antwerp Adalet Sarayı Belçika’da modern mimarinin ilginç örneklerinden ikisini temsil eder.
Spor
Beçika’da en sevilen spor futbol olarak göze çarpar. Futbol tarihinin en başarılı kalecilerinden biri Belçikalı Jean-Marie Pfaff’dır. Belçika milli takımının 80’li yıllardaki orta saha oyuncusu Jan Ceulemans da yine bir başka önemli futbol adamı, oyuncu ve teknik direktördür. 2015 ve 2019’da Belçika Milli Takımı FIFA dünya sıralamasında bir numaraya kadar yükselmiştir.
Ülkede futbol gibi popülerliği yüksek bir diğer spor bisiklet sporudur. Bisikletin efsane ismi, tüm zamanların en iyi bisiklet sporcularından biri olarak görülen Eddy Merckx’dir. Merckx, 60 ve 70’li yıllarda bisiklet sporunun dominant karakteridir; Tour de France ve Giro d’Italia yarışmalarında defalarca şampiyonluk kazanmıştır.
Belçikalı kadın tenisçilerden Kim Clijsters ve Justine Hénin-Hardenne dünya bir numarasına kadar yükselmiştir. Aynı zamanlarda uluslarası çapta başarı ve üne kavuşan, aynı ülke vatandaşı olup biri Flamanca, diğeri Fransızca konuşan ikili birbirlerinin de en amansız rakipleri arasında yer alır.
Belçika’da yapılabilecek açık hava aktivitelerinin başında pek çok tanımlı rotasıyla bisiklet sporu gelir. Bisiklet rotaları trafik işaretleriyle donanımlı ve birbirleriyle pek çok noktada bağlantılıdır. Rotalara ilişkin bilgilere turist ofislerinden veya internet üzerinden erişmek mümkündür. Aynı koşullar hiking rotaları için de geçerlidir ve zaman zaman bisiklet rotaları ile hiking rotaları kesişir.
Mutfak
Belçika’da damak tadı denince akla gelen ilk şey çikolata ve pralin olmalı. Ülke çapında satış yapan iki bin civarında çikolatacıya ilave olarak Belçika, her yıl yüzbinlerce ton çikolata üretimi yapıp ithal ederek milyonlarca dolarlık gelir elde etmektedir. Çikolata satışının Brüksel Havalimanı’nda günde iki tonu bulduğu dikkate alınırsa, Belçika denince akla ilk gelen şeylerden birinin çikolata olduğu anlaşılır. Belçika çikolatasının kalitesi %100 kakao yağı kullanmasından kaynaklanır. Daha düşük maliyetli bitkisel yağlara çikolata yapımında yer verilmez. Belçika’da 400 yıllık çikolata üretim geleneği Côte d’Or, Gylian, Neuhaus, Godiva ve Leonidas gibi dünya çapında markaların ortaya çıkmasını sağlar. İlk kez Belçika’da üretilen ve çikolata kabuğun kremalı badem, fındık, süt gibi malzemelerle doldurulmasıyla elde edilen pralinler, kendileri küçük lezzeti büyük bir tür şekerlemedir.
Belçikalılar patates kızartmasının ilk olarak Belçika’da yapıldığına inanırlar. Bu nedenle alışılageldiği gibi patates kızartmasını İngilizce “French Fries” olarak sipariş etmek pek uygun düşmez. Belçika, Avrupa’nın bira ülkelerinden biridir. Özellikle üretimini Trappist keşişlerin yaptığı, dünyanın 14 farklı yerinde üretilen Trappist biraların altısı Belçika’da üretilmektedir.
Waffle
Waffle, dünyanın her yerinde yapılıp sevilirse de Belçika’da özel bir yeri vardır. Üzeri meyve, krema veya çikolata sosu ile alabildiğine doldurulup servis edilenleri olsa da Belçika’da daha sade şekilde süslenmiş ve sıcak tüketmek geleneksel şekli oluşturur.
Moules-Frites
Flamancada mosselen-friet olarak geçen bu yemek, yeşil soğanla pişirilmiş midye yemeğidir. Genellikle patates kızartması ile servis edilir. Pişirme esnasında beyaz şarap veya tad verici olarak bira eklenmiş olabilir. Sarımsaklı, pırasa eklenmiş olabilir; tereyağ içerebilir.
Boullettes
Domates soslu Belçika köftesidir. Sığır, domuz eti veya ikisinin karışımı ile yapılmış olabilir. Liège Usülü yapılan benzer köfte boulette Liègoise genellikle büyükçe iki köfte şeklinde, tatlı-ekşi bir sos ilave edilerek ve kızarmış patatesle birlikte servis edilir.
Belçika Usulü Tavşan
Bir çeşit tatlımsı buğday birası olan lambic birası Gueuze ile pişirilmiş tavşan eti yemeğidir. Lambic Brüksel ve Payottenland’e özgü bir bira türüdür.
Stoemp
Genellikle havuç veya lahana gibi sebzelerle karıştırılarak püre haline getirilmiş haşlanmış patates yemeğidir. Sosla servis edilebilir. Sosis veya jambona eşlik etmek üzere garnitür olarak da sunulabilir.
Carbonade
Belçika’nın geleneksel yemeklerinden biri olan Carbonade, sığır etinden yapılır ve Fransızların Beef Bourguignon’una benzer. Farkı beyaz şarap yerine bira ile pişirilmesidir. Kızarmış patates ve hardalla servis edilir.
Waterzooi
Çorbaya benzer, sulu, mevsim sebzeleri ile kısık ateşte pişirilmiş; yumurtalı ve kremalı tavuk veya balık yemeğidir.
Cuberdon
Ghent şehrine özgü koni şeklinde, mor renkli, içi sıvı, dışı katılaşmış kabuk bir tür ahududulu şekerlemedir.
Waterloo
Bugün Belçika’da Brüksel’in güneyinde ve yarım saatlik mesafede dünya tarihinin en önemli olaylarından birinin yaşandığı bir alan ve aynı adlı kasaba bulunmakta, burası Waterloo. Waterloo, savaşçı Fransız Generali ve İmparatoru Napolyon Bonapart’ın bütün Avrupa’yı kasıp kavurup neredeyse avucunun içine aldığı bir dönemin ardından nihai yenilgisini aldığı yer olarak Avrupa tarihinde büyük bir yere sahip.
1811 yılına dek Fransız İmparatorluğu’nun Avrupa’daki en geniş sınırlarına ulaştıran Napolyon Rusya’yı işgal ederek parlak askeri kariyerinin en büyük hatasını yapar ve Rusya’nın çetin kış koşulları karşısında ordusunun önemli bir bölümünü kaybeder. Bu hezimetin ardından Elba Adası’nda sürgüne gönderilir ama 1815’de sürgünden kaçacak, küllerinden yeniden doğacak ve iktidarı yeniden ele geçirecektir. Ancak ikinci iktidar dönemi ancak yüz gün sürer ve Waterloo’da 18 Haziran 1815’de efsanevi komutan Dük Wellington komutasındaki İngiliz-Prusya birleşik ordusuna yenilmesiyle son bulur. Napolyon’un yeniden güçlenmesine izin vermemek İngiltere ve Prusya için hayati önem arzetmektedir ve kurdukları ortaklık bu kararlığın bir ürünüdür. Avrupa için sancılı Napolyon Dönemi artık son bulmuştur.
Butte du Lion
Savaş alanınında bulunan en çarpıcı görüntü Butte du Lion, yani Aslan Tepesi. 1820’de Hollanda Kralı I. William tarafından yapımı emredilen bu tepe, suni olarak taşıma toprakla oluşturulmuş ve üzerine devasa bronz aslan heykeli yerleştirilmiş. 40 metrelik bu heykelin I. William’ın oğlu Prince of Orange’ın savaş esnasında yaralandığı noktada yapıldığına inanılıyor.
Memorial 1815
Özellikle savaş tarihine meraklı olanların ilgisini çekecek 2000 metrekarelik bir alana kurulu bu müzede savaşa ilişkin pek çok görsel malzeme, üniforma ve savaş malzemesi yer alıyor. Animasyonlu haritalar, üç boyutlu film, oyun ve multimedya animasyonları ile 18 Mart 1815 tarihine bir zaman yolculuğu bu müzede saklı.
Panorama
Panaroma silindirik biçimde inşa edilmiş binasında 1912’de Louis Dumoulin tarafından boyanmış savaş alanı tablosunu görsel ve işitsel efektler eşliğinde sunuyor.
Eğlence
Belçika’da yılın en eğlenceli, en özel zamanlarından bazıları şöyledir :
Binche Karnavalı
UNESCO Somut Olmayan Dünya Mirası listesinde yer alan ve her yıl Binche kentinde, Şubat-Mart ayında tekrarlanan bu karnavalın geçmişi 14. yy’a dek uzanır. UNESCO kültür mirasına dahil olması karnavala yönelik turist ilgisinde de artış meydana gelmesine neden olmuştur. Karnavalın merkezinde binlerce kişinin geleneksel kostümler giyip, özel maskeler takarak büründüğü folklorik Gille karakteri yer alır. Gille kostümü giymek belli koşullara bağlıdır ve bu kostümle şehirden ayrılmak da yasaktır. Binlerce Gille, Mardis Gras geçit töreni esnasında halka iyi şansı temsilen portakal atar. Binche, Avrupa’nın en renkli karnavallarından biri olarak kabul etmektedir.
Stavelot Karnavalı
Güneydoğu Belçika’da Stavelot’da gerçekleştirilen karnaval, Büyük Perhiz’in dördüncü Pazarı’nda kutlanır ve bu nedenle bu bayram gününü ifade eden Laetare kelimesi eklenerek Laetare Stavelot adıyla anılır. Karnaval tarihi her yıl değişmekle beraber Mart veya Nisan ayında, Paskalya öncesi gerçekleşir. İlginç kostümlerle katılımcıların boy gösterdiği festivalin en dikkat çekici figürü pelerinli bembeyaz kıyafetleri, Pinokyo benzeri uzun bir burnun süslediği donuk ifadeli maskeleri ile Blanc Moussis adı verilen folklorik karakterdir. Pek çok aktivitenin yapıldığı bu özel günlerden akılda kalan resimlerin en canlısı konfeti yağmuru altında çarpıcı Blanc Moussis görünümüdür.
Tomorrowland
Antwerp yakınlarındaki Boom kasabasında, Temmuz ayının son iki haftasonunda gerçekleştirilen festival 2005 yılından bu yana yapılmaktadır. Dünyanın en büyük elektronik müzik festivallerinden biridir ve bilet satışı göz açıp kapayana kadar sona erer. Festival biletlerine erişim için festival sitesinden online kayıt açmak gereklidir.
Brüksel Çiçek Halısı
1986’dan bu yana her iki yılda bir, Ağustos ayında Brüksel’in ünlü meydanı Grand Place çiçekten bir halı ile süslenir. Ağustos 15'i hafta sonu meydanda 1800 metrekarelik halı yüzlerce gönüllü eliyle ve saatler içinde döşenir. 1998 yılına ait çiçek halı Türk halısı motifleriyle yapılmıştır. Her yıl benzer şekilde dünyanın farklı köşelerinden halı motifleri bu amaçla kullanılır. Begonyalarla yaratılan bu görsel şölen gece konserleri, ışık ve ses gösterileri ve tarihi meydanın atmosferi eşliğinde baş döndürücü bir deneyime dönüşür.
Türkçe (TRY)