Zeugma Antik Kenti olarak da bilinen Belkıs Antik Kenti, Gaziantep ili Nizip ilçesi Belkıs köyünde yer alır. MÖ 300 tarihinde Büyük İskender’in generali I. Seleukos Nikator, Fırat Nehri kıyısına Seleukeia Euphrates kentini kurar. Kentin karşısına, Fırat nehrinin diğer kıyısına ise eşinin adı olan Apameia isminde bir kent daha kurar ve iki kent arasını köprü ile bağlar. MÖ 31’den sonra Romalıların yönetimine geçen kent, köprü anlamına gelen Zeugma adını alır. MS 256’da Sasanilerin eline geçen Zeugma tahrip edilir. Bu dönemde kentin terk edilmiş olması nedeniyle buluntuların çoğu bozulmamış halde ortaya çıkarılmıştır. Roma zamanında sanatta kendini geliştiren Zeugma, mozaik döşemeleri ile kendini gösterir.
Zincirli Bedesten
18.yy’ın başında Darendeli Hüseyin Paşa’nın inşa ettirdiği Zincirli Bedesten, uzun bir süre kasaplara ev sahipliği yapmış, restorasyon çalışmalarının ardından turistik çarşıya dönüşmüştür. Halk arasında Kara Basamak Bedesteni olarak anılan yapı beş giriş kapısına sahiptir; üstü kapalıdır ve tek katlıdır.
Boyacı Camii
Gaziantep ili Şahinbey ilçesinde yer alan Boyacı Camii, Kadı Kemalettin tarafından inşa ettirilmiştir. Gaziantep’in en büyük camilerinden olarak bilinen Boyacı Camii’nin, kitabesinde 1358 tarihi bulunmasına rağmen bu tarihten önce yapıldığı fikri bulunmaktadır. Camii minberi alttan kızaklıdır ve duvarda özel olarak yapılan minber bölmesine girip çıkabilmektedir. Camide, ahşap işçiliği hâkimdir.
Eyüpoğlu Camii
Gaziantep ili Şahinbey ilçesinde yer alan Eyüboğlu caminin kim tarafından ve ne zaman yaptırıldığı hakkında net bir bilgi bulunmamaktadır. 1586 tarihli Şer-i Mahkeme sicilinde camiden bahsedilmesi, bu tarihten önce yapıldığına işaret eder. Son cemaat yerine sahip olan camide merdivenle çıkılan minber ve vaaz kürsüsü bulunur. Camii minaresi tek şerefelidir, gövde ve petek kısımları kemerlidir.
Ali Nacar Camii
Gaziantep ili Şehitkamil ilçesinde yer alan Ali Nacar Camii, Alleben Deresi’nin yanında konumlanır. Ali Nacar isimli marangoz tarafından inşa ettirilen caminin müezzin mahfiline çıkan merdiveninin üzerinde onarım tarihi olarak H. 1213 tarihi bulunur.
Rumkale
Gaziantep ili Yavuzeli ilçesi Kasaba köyü yakınlarında yer alan Rumkale, Merzimen Çayı ve Fırat Nehri’nin birleştiği noktada dik kayalar üzerinde konumlanır. Hz. İsa’nın on iki havarisinden biri olan Yuhanna’nın, Roma döneminde, Rumkale’ye yerleştiği ve İncil kopyalarını burada çoğalttığı rivayet edilir. Bu nedenle Rumkale, Hıristiyanlık tarihinde büyük öneme sahiptir. Rumkale kalıntılarının Geç Roma ve Ortaçağ mimari özelliklerini taşıdığı belirtilir. Barşavma Manastırı, Aziz Nerses Kilisesi, hendek, kuyu ve su sarnıcı gibi yapıları içerisinde barındıran Rumkale, beden duvarları ve burçları ile dikkat çeker.
Hisar Anıt Mezarı
Hisar Anıt Mezarı, Gaziantep ili Araban ilçesinde bulunan Hisar köyünde konumlanır. Kimin adına ve hangi tarihte yapıldığı net olarak bilinmemektedir. Mimari özelliklerinden ötürü MS 2-3.yy’da yapıldığı tahmin edilir. 10 m yüksekliğe sahip olan, kesme taştan inşa edilen mezar, piramidal çatıya sahiptir. Çatı üzerinde kare kesitli ve korint tipli sütun başlığı bulunur.
Elif Anıt Mezarı
MS 2.yy sonu ile 3.yy başlarında yapıldığı tahmin edilen Elif Anıt Mezarı, Gaziantep ili Araban ilçesi Elif köyünde yer alır. Mezarın kime ait olduğu ve yapım tarihi hakkında net bir bilgi bulunmamaktadır. Kesme taştan inşa edilen mezarın doğu, batı ve güney cepheleri kemerlidir. Anıt mezarın kuzey cephesi duvar ile kapatılmıştır.
Hasanoğlu Anıt Mezarı
Gaziantep ili Araban ilçesi Hasanoğlu köyünde konumlanan Hasanoğlu Anıt Mezarı’nın MS 2.yy sonu ile 3.yy başlarında yapıldığı tahmin edilir. Kesme taştan yapılan mezarın bir kısmı yıkılmıştır.
Karkamış Antik Kenti
Gaziantep ili Karkamış ilçesinde yer alan Karkamış Antik Kenti, Türkiye-Suriye sınır hattı üzerinde bulunur. Hitit İmparatorluğu’nun önemli kentleri arasında yer alan Karkamış, Geç Hitit Krallıkları’nın en güçlüsü olarak bilinir. 2011 yılından itibaren kentte gerçekleştirilmeye başlanan kazıların ilk bölümü, 2017 yılında sona erdi. Kazılar sonucunda pek çok tarihi eser ve kabartma ortaya çıkarıldı. Eserler, MÖ I. bin yıl başlarındaki Karkamışların yaşam biçimini aydınlattı. Karkamış kazılarından çıkarılan eserler günümüzde Gaziantep Arkeoloji Müzesi ile Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi’nde görülebilir.
Bostancı Camii
Antalya ili Bostancı mahallesinde yer alan Bostancı Camii’nin kim tarafından ve ne zaman yapıldığı hakkında net bir bilgi bulunmamaktadır. 967 tarihinde inşa edilen cami, kadılar tarafından tutulan Şer-i Mahkeme sicilinde Bostancılar Mescidi olarak geçer ve caminin 1557 yılı öncesinde inşa edildiği ifade edilir.
Kılınçoğlu Camii
1672 yılından önce Kılınçoğlu Hamza Bey tarafından mescit olarak inşa edilen yapı, ardından Osman Efendi tarafından camiye çevrilmiştir. Kılınçoğlu mahallesinde yapılan camii, kale suru formunda kalın duvarlara sahiptir.
Hacı Nasır Camii
16.yy’da yaşayan Hacı Nasır isimli kişi tarafından yaptırılan yapının inşa tarihi de 16.yy’a dayanır. Mescid olarak inşa edilen yapı, Kamalakzade Hacı Mahmut oğlu Hasan Ağa tarafından minare konularak camiye dönüştürülmüştür. Caminin kitabesine göre, 1812 yılında onarım geçirmiştir.
Handaniye Camii
Gaziantep ili Şahinbey ilçesinde yer alan Handaniye Camii, 1647 yılı camii kayıtlarına göre Handan Bey tarafından inşa ettirilmiştir. Saraçhaneye sahip olan caminin 1791 senesinde yeniden inşa edildiği bilinmektedir. Caminin sonraki onarımlarında saraçhaneden elde edilen gelirden faydalanılmıştır. Antep savunması sırasında caminin ibadet edilemeyecek bir durum aldığı ancak sonrasında onarım geçirdiği ifade edilir.
Kemikli Bedesten
1865 yılında Müftü Hacı Osman Efendi tarafından inşa ettirilen Kemikli Bedesten, kesme taştan yaptırılmıştır. Bedestenin temel kazıları sırasında kemiklere rastlandığı için bu ismi almıştır. Asıl adı Mecidiye Bedesteni olan yapı iki bölümlüdür ve iki girişe sahiptir.
İki Kapılı Hamamı
Gaziantep ili Şahinbey ilçesinde yer alan İki Kapılı Hamam’ın asıl adının Beşaşer ya da Beşbaşar Hamamı olduğu düşünülmektedir. Evliya Çelebi Seyahatnamesi’nde ise hamamın adı Beşyaşar olarak ifade edilir. Eyüboğlu Camii ile aynı senelerde yapıldığı tahmin edilen hamamın içinin görünmemesi amacıyla giriş mekânında iki kapı yer alır, bu sebeple de İki Kapılı Hamam adını almıştır. Isı kaybını önlemek için hamam yerin altında yapılmıştır. Hamamda sıcaklık, soğukluk ve ılıklık kısımları bulunur.
Büyük Paşa Hamamı
1577 yılında Lala Mustafa Paşa’nın inşa ettirdiği Büyük Paşa Hamamı, soğukluk, sıcaklık ve ılıklık bölümlerinden oluşur. Sıcaklık bölümünde sekiz köşeli göbek taşının çevresinde sekiz eyvan ve iki halvet yer alır. Hamam günümüzde de işlerliğini sürdürmektedir.
Ömeriye Camii
Gaziantep ili Şahinbey ilçesi Düğmeci mahallesinde yer alan Ömeriye Camii, Gaziantep’in en eski camileri arasında yer alır. Kim tarafından ve hangi tarihte inşa edildiği net olarak bilinmeyen camii, 1210 yılında onarılmıştır. Rivayete göre camii, Halife Hz. Ömer döneminde veya Hz. Ömer’in kızından olan torunu, Emevi Halifesi, Ömer Bin Abdülaziz tarafından inşa ettirilmiştir.
Keyvanbey Hamamı
Gaziantep ili Şahinbey ilçesinde yer alan Keyvanbey Hamamı kitabeye sahip olmadığı için hamamın yapım tarihi hakkında net bir bilgi bulunmamaktadır. Yapının mimari özelliklerine dayanılarak 17.yy’da inşa edildiği tahmin edilmektedir. Sıcaklık, ılıklık, soğukluk ve külhanı bulunan hamamın tarihi kaynaklarda soğukluk bölümünde kubbeye sahip olduğu belirtilir. Günümüzde yapının yalnızca sıcaklık kısmı hamam olarak işlerlik göstermektedir.
Naip Hamamı
16.yy’da içerisinde Şahinbey ilçesi Tabakhane semtinde inşa edilen Naip Hamamı’nın, yapıldığı dönemde mescid, türbe ve tekke ile beraber bir külliye içerisinde yer aldığı ifade edilmektedir. Hamam, diğer Gaziantep hamamları gibi ısı kaybı olmaması amacıyla yeraltında konumlanır. Dikdörtgen plana sahip olan hamam sıcaklık, soğukluk, ılıklık bölümlerine sahiptir.
Şehitler Hamamı
19.yy’da inşa edildiği tahmin edilen hamamın yapım tarihi hakkında net bir bilgi bulunmamaktadır. Sıcaklık, soğukluk, ılıklık alanları bulunan hamam işlerliğini sürdürmektedir. Günümüzde hamamın erkekler bölümü işlerlik göstermektedir.
Tabak Hamamı
Tabak Hamamı’nın ne zaman ve kim tarafından yapıldığı hakkında net bir bilgi bulunmamaktadır. Tek hamam planına sahip olan Tabak Hamamı, iri kesme taştan haç biçimi eyvanlıdır. Soğukluk, ılıklık, sıcaklık ve külhan bölümlerine sahip olan hamam işlerliğini sürdürmektedir.
Dülük Antik Kenti
Şehitkamil ilçesinde yer alan ve dünyanın en eski yerleşim bölgelerinden biri olarak bilinen Dülük Antik Kenti, merkeze 12 km uzaklıkta yer alır. Kent merkezine ilk yerleşimin 600 bin yıl önce yapıldığı tahmin edilmektedir. Bölge, Dülük köyünün kuzeyindeki Dülük Baba tepesinde bulunan Kutsal Alan ve Dülük köyünün kuzeyindeki Keber tepesi ile çevresinde toprak altında yer alan Antik Kent olarak ikiye ayrılır. Keber Tepesi’nde gerçekleştirilen kazılarda Alt Paleotik döneme ait buluntular ortaya çıkarılmıştır. Yine Alt Paleotik dönemde barınma amacıyla kullanıldığı keşfedilen Şarklı Mağara’nın MÖ 600 bin yıllarına dayandığı belirlenmiştir. Keber Tepesi’nin karşı alanında ise nekropol alanı mevcuttur. Mezarlarda, kabartmalara sahip olan lahitler yer alır.
Bölgede yer alan Dülük Mitras Tapınağı ise yapılan kazılar sonucunda ortaya çıkarılmıştır. Tapınak, Anadolu’da yer alan Mitras Yeraltı Tapınağı’nın ilki olarak bilinmektedir.
Gaziantep Kalesi
Gaziantep Kalesi, Gaziantep ili Şahinbey ilçesinde konumlanır. Kale, ihtişamı ile görenleri kendine hayran bırakır. Yüksek bir tepede konumlanan kale, ilk olarak Roma döneminde bir höyük üzerinde gözetleme kulesi olarak inşa ettirilmiştir. Kale, MS 6.yy’da Bizans İmparatoru I. Jüstinyen döneminde günümüzdeki halini almıştır. 12 adet kuleye sahip olan kale bedeninin çevresi yaklaşık olarak 1200 m’dir. Şehri ziyaret edeceklerin tarihi kaleyi görmeden dönmemeleri önerilir.
Araban Kalesi
Gaziantep ili Araban ilçesinde yer alan kale, prehistorik bir höyük üzerinde konumlanır. Kalenin ne zaman inşa edildiği netlik kazanmamıştır. Araban, 11-13.yy’da konumu sebebiyle önem sahibi olmuştur. Kale, Orta Çağ’da Raban adıyla bilinir. Urfa Kontluğu’na bağlı olduğu dönemde Araban’ın önemli bir merkez konumunda olduğu bilinir. Korunma amaçlı olarak blok taşlarla inşa edilmiş olan kalede, bir de camii yer alır.
Gaziantep Hanları
Gaziantep şehri tarihi hanları ile adından söz ettirir. Selçuklu ve Osmanlı mimarisiyle dikkat çeken hanlar, kervanların geceyi rahat geçirmeleri amacıyla tarihte inşa ettirilmiş yapılardır. Ticaret yolları üzerinde konumlanan hanların kentte hem iki katlı hem de tek katlı örnekleri görülür. Misafirhane ve pazara sahip olan hanların üst katlarında konaklamak için odalar yer alırken, alt katlarında ahırlar, avlular yer alır. Tarihte birçok hana ev sahipliği yapmış olan şehirde, hanların bir kısmı yıkılmıştır. Günümüze kadar gelen Gaziantep hanlarının bazıları Hışva Han, Millet Hanı, Emir Ali Hanı, Anadolu Hanı, Yeni Yüzükçü Hanı, Şire Hanı, Elbeyli Hanı, Pürsefa Hanı, Mecidiye Hanı, Hacı Ömer Hanı, Tuz Hanı, Yeni Han Tütün Hanı, Bayaz Han, Gümrük Hanı, Kürkçü Hanı ve Büdeyri Hanı’dır
Anadolu Hanı
Gaziantep ili Şahinbey ilçesinde yer alan Anadolu Hanın ne zaman ve kim tarafından yaptırıldığı hakkında kesin bir bilgi bulunmamaktadır. Hanın mimari özelliklerinden dolayı 19.yy’da inşa edilmiş olabileceği düşünülür. Osmanlı mimari özelliklerini taşıyan han, iki avlulu ve iki katlıdır. Yolcu hanı olarak inşa edilmiş olan Anadolu Hanı, 1985 yılında Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından restore edilmiştir.
Yeni Han
Gaziantep ili Şahinbey ilçesi Şekeroğlu mahallesinde bulunan Tarihi Yeni Han, tek avlulu ve iki katlı hanlar grubunda yer alır. Osmanlı mimari özelliklerini taşıyan hanın, tapu kayıtlarındaki isimlere göre 1757-1785 yılları arasında inşa ettirildiği tahmin edilir. Hanın giriş katında bulunan Kaleoğlu Mağarası, bir süre taş ocağı olarak kullanılmış sonrasında ise ahır olarak değerlendirilmiştir. Mağara, bugün dinlenme ve serinleme alanı olarak ziyaretçilere hizmet verir.
Hışva Han
Gaziantep ili Şahinbey ilçesi Karagöz mahallesinde yer alan Hışva Han, Lala Mustafa Paşa Hanı olarak da adlandırılır. Şer'i Mahkeme sicilleri ve 1577 yılındaki vakfiyelere dayanarak hanın Lala Mustafa Paşa tarafından yaptırıldığı belirtilir. Tek katlı hanlar grubunda yer alan ve şehrin en eski hanı olarak anılan Hışva Han, yolcu hanı olarak değerlendirilir. Gaziantep Büyükşehir Belediyesi tarafından restore edilen han, 2016 yılında otel, restoran ve dükkân olarak hizmete girer.
Güven Han
Gaziantep ili Şahinbey ilçesinde bulunan Güven Han, iki katlı tek avlulu hanlardandır. Hanın 19.yy’da inşa edildiği tahmin edilir. Yolcu hanı olarak inşa edilen yapı, ilerleyen yıllarda yapılan düzenlemelerle özgün halini kaybetmiştir. Han, bugün dükkan ve depo olarak kullanılır.
Pürsefa Hanı
Pürsefa Hanı, Gaziantep ili Şahinbey ilçesinde bulunur. Hanın kapısında bulunan kitabede inşa tarihi olan 1887 yılı yer alır. Hanın bu tarih öncesinde iki kere yandığı bu nedenle bu tarihin ilk inşa tarihi olmadığı ifade edilir. Geçmişte sabun üretimi ve konaklama amacıyla kullanılan han, 2008 yılında restorasyondan geçmiştir. Handa günümüzde hediyelik eşya dükkânları ve restoranlar bulunur.
Budeyri Hanı
Gaziantep ili Şahinbey içesinde yer alan Budeyri Hanı’nın inşa tarihi hakkında net bir bilgi bulunmamaktadır. 20.yy’ın başında inşa edildiği tahmin edilen han, iki katlı ve tek avluludur. Hanın diğer hanlardan ayrılan yanı, avlunun dört yanının mimari olarak çevrelenmeyip yalnızca kuzey ve güneyde yapıların bulunmasıdır. Kuzeyde iki katlı, güney yönünde ise tek katlı yapılar konumlanır. Han, 2004 yılında belediye tarafından restore edilmiştir.
Buğday Hanı
Gaziantep ili Şahinbey içesinde bulunan Buğday Hanı, yapım tarih hakkında net olarak bir bilgi bulunmamaktadır. 1640 yılında Mustafa Ağa tarafından ilk kez tekkeye gelir sağlamak amacıyla inşa edildiği ifade edilen han, yaşanan yangınların ardından yıkılmıştır. Hanın mimari özellikleri dahilinde 19.yy’da yeniden inşa edildiği belirtilir. 1892 yılında Muhsinzade Hacı Mehmet Bey tarafından hanın inşa ettirildiği rivayet edilir. İki katlı ve iki avlulu han, 2007 yılında Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından restore edilmiştir.
Yaşayan Müze Tarihi Gümrük Hanı
Gaziantep ili Şahinbey içesinde yer alan Gümrük Hanı, Vakıflar kayıtlarına göre 1873-1878 yıllarında Hacı Ömer Efendi tarafından inşa ettirilir. Yolcu hanı olarak yaptırılan han, tek avlulu ve iki katlıdır. 2001 yılında han, Şahinbey Belediyesi tarafından restore ettirilmiştir. Gümüşçülük, ahşap oyma ve ağaç işleri, bakır işlemeciliği, kilimcilik, yemeni yapımı, tespih yapımı ve Antep işi el işlemesi gibi kaybolmaya yüz tutmuş el sanatlarını gelecek nesillere aktarmak amacıyla Yaşayan Müze Tarihi Gümrük Hanı olarak hizmet vermeye başlar. Pazartesi günleri hariç haftanın altı günü açıktır.
Bayaz Han
Bayaz Han, Gaziantep ili Şahinbey içesinde konumlanır. 1909 yılında han, bir tütün tüccarı olan Bayaz Ahmet Efendi tarafından Halepli mimar ve taş ustalarına yaptırılır. 1918 yılında Antep İngilizler tarafından işgal edildiğinde, hanın karargâh olarak kullanıldığı bilinir. Antep savunması zamanında ise hanın bir kısmı cezaevi olarak düzenlenmiştir. Gaziantep şehrinde gerçekleştirilen ilk sinema filmi gösterimi de Bayaz Han’da yapılmıştır. 1922 yılında hanın, Amil Müslüm Efendi tarafından satın alındığı ve rakı imalathanesine çevrildiği ifade edilir. 2005 yılında Gaziantep Büyükşehir Belediyesi’nin mülkiyetini aldığı Bayaz Han’ın bugün üst katında Bayaz Han Kent Müzesi bulunurken, alt katında ise restoran yer alır.
Kumru Hanı
Kumru Hanı, Gaziantep ili Şahinbey ilçesinde yer alır. Han, tek avlulu üç katlı hanlar yapısına sahiptir. Mimari özellikleri çerçevesinde hanın 19.yy sonlarında inşa edildiği tahmin edilir. Hanın doğu ve batı bölümü iki katlıyken, güney kısmının bir bölümü üç katlıdır.
Kürkçü Hanı
Gaziantep ili Şahinbey ilçesinde yer alan Kürkçü Hanı, iki katlı Gaziantep hanları arasında bulunur. Gösterişli giriş kapısı ile dikkat çeken hanın kapısı, beyaz ile siyah taşlardan güneş ışığı biçiminde yapılmıştır. Hanın kitabesinde 1890 tarihi görülür. Osmanlı mimari üslubu handa dikkat çeker. Zaman içerisinde onarımlar geçiren han, iki katlı ve tek avluludur.
Millet Hanı
Gaziantep ili Şahinbey ilçesinde bulunan han, 1575 yılında Lala Mustafa Paşa tarafından Keçeciler Bedesteni olarak inşa ettirilir. İlerleyen yıllarda ek yapılarla, kervansaraya dönüştürülür. Tek avlulu iki katlı yapıdaki hana, 1890 yılında üst katı ilave edilerek bugünkü halini alır. Cumhuriyet yılları öncesinde han kayıtlarda Aziziye ismi ile yer alır.
Mustafa Kemal Atatürk, şehri ziyaret ettiği dönemde hanın ismi Atatürk yapılmak istenmiş ancak kendisi “Bu han benim değil milletin hanı olsun” demesinin üzerine yapıya Millet Hanı adı verilmiştir. Bugün han, şehrin önemli turistik duraklarından birisidir.
Şeker Hanı
Gaziantep ili Şahinbey ilçesinde eyer alan Şeker Hanı, şehrin en küçük hanları arasında yer alır. Hanın inşa tarihi hakkında net bir bilgi yoktur. Ancak Şer'i Mahkeme sicillerinde yer alan kayıtlarda 16.yy’da hanın yer aldığı ortaya çıkar. İki katlı hanlar arasında bulunan han, ortada bir avluya sahiptir. Odaları ise bu avlu etrafında çevrelenir.
Şire Han
Şire Han, Gaziantep ili Şahinbey ilçesinde yer alır. Tarihi han, 1885-1886 yıllarında Halep Valisi Cemil Bey’in isteği üzerine Kaymakam Rüstem Bey ile Belediye Reisi Mustafa Ağa tarafından inşa ettirilir. İki katlı ve tek avlulu olan han, günümüzde otel olarak hizmet verir.
Tuz Hanı
Tuz Hanı, Gaziantep ili Şahinbey ilçesinde yer alır. Hanın ne zaman ve kim tarafından yaptırıldığı hakkında net bir bilgi yoktur. Antep’e 1648 yılında gelen Evliye Çelebi’nin Seyahatnamesi’nde adı geçmesi sebebiyle, hanın 17.yy’da inşa edilmiş olabileceği düşünülür. İki katlı, tek avlulu olan hanın caddeye bakan cephesinde dükkânlar yer alır. Han günümüzde manifaturacılar çarşısı olarak hizmet verir.
Tütün Hanı
Gaziantep ili Şahinbey ilçesinde yer alan Tütün Hanı’nın kim tarafından ve ne zaman yapıldığı hakkında kesin bir bilgi bulunmamaktadır. Tarihte tütün ticaretinin yapıldığı handa, tütün tüccarlarının da konakladığı bilinir. Han, bu sebeple Tütün Hanı adını almıştır. Han, 2007 yılında Vakıflar Bölge Müdürlüğü tarafından restore edilmiştir. Han içerisinde bugün yer alan restoran, kafe, hediyelik eşya mağazaları, yer altı mağarası dikkat çeker.
Yemiş Hanı
Gaziantep ili Şahinbey ilçesinde bulunan Yemiş Han, bir diğer ismiyle Eski Maarif Han’ın ne zaman inşa edildiği hakkında kesin bir bilgi bulunmamaktadır. Mimari özellikleri çerçevesinde hanın 19.yy’da inşa edildiği tahmin edilir. iki katlı ve tek avlulu olan hanın yapısı avluyu güneyden ve kuzeyden çevreler. Han, 2004 yılında restore edilmiştir.
Yüzükcü Hanı
Gaziantep ili Şahinbey ilçesinde bulunan Yüzükçü Hanı, kapısı üzerinde yer alan onarım kitabesi 1897 tarihlidir. Zaman içerisinde onarımlar geçiren hanın ilk sahibinin Battal Bey’in kızı Asiye ile Hacı Osman Bey’in kızı Emine Hatun olduğu ifade edilir.
Hüseyin Paşa Hamamı
Hüseyin Paşa Hamamı, Gaziantep ili Şahinbey ilçesinde yer alır. Hamamda yer alan kitabe 1727 tarihlidir. Hamamın soğukluğu kubbe ile örtülüdür ve kare planlıdır. Bugün hamam çarşı olarak hizmet verir.
Şıh Hamamı
Gaziantep ili Şahinbey ilçesinde bulunan Şıh Hamamı’nın 16.yy’da inşa edildiği belirtilir. 2008 yılında Vakıflar Bölge Müdürlüğü tarafından restore edilen tarihi hamam, günümüzde hizmet vermeye devam etmektedir.
Gaziantep ili Şahinbey ilçesinde yer alan Boyacı Camii, Kadı Kemalettin tarafından inşa ettirilmiştir. Gaziantep’in en büyük camilerinden olarak bilinen Boyacı Camii’nin, kitabesinde 1358 tarihi bulunmasına rağmen bu tarihten önce yapıldığı fikri bulunmaktadır. Camii minberi alttan kızaklıdır ve duvarda özel olarak yapılan minber bölmesine girip çıkabilmektedir. Camide, ahşap işçiliği hâkimdir.
Eyüpoğlu Camii
Gaziantep ili Şahinbey ilçesinde yer alan Eyüboğlu caminin kim tarafından ve ne zaman yaptırıldığı hakkında net bir bilgi bulunmamaktadır. 1586 tarihli Şer-i Mahkeme sicilinde camiden bahsedilmesi, bu tarihten önce yapıldığına işaret eder. Son cemaat yerine sahip olan camide merdivenle çıkılan minber ve vaaz kürsüsü bulunur. Camii minaresi tek şerefelidir, gövde ve petek kısımları kemerlidir.
Ali Nacar Camii
Gaziantep ili Şehitkamil ilçesinde yer alan Ali Nacar Camii, Alleben Deresi’nin yanında konumlanır. Ali Nacar isimli marangoz tarafından inşa ettirilen caminin müezzin mahfiline çıkan merdiveninin üzerinde onarım tarihi olarak H. 1213 tarihi bulunur.
Antep Evleri
Gaziantep’in taş yapılı Antep evleri, şehir sokaklarında sıkça karşılaşabileceğiniz yapılardan. Yüksek duvarları ve çift katlı yapılarıyla dikkat çeken evler avluya dönük yapıya sahipler. Farklı taş cinslerinin tercih edildiği evler, taş evlere özgü, yazın serin kışın sıcak olma özelliği taşıyor. Yaşamın büyük bölümünün geçtiği ev avluları “hayat” olarak tanımlanıyor ve zemin katta yer alan sokağa dönük pencereler, mahremiyetin korunması nedeniyle açılmıyor. Çevresinde çiçeklikler bulunan hayat, kuyu veya “ganne” olarak adlandırılan havuza ev sahipliği yapıyor. Bu evlerden bazıları butik otel olarak Gaziantep’te hizmet vermekte.
Yesemek Açık Hava Müzesi ve Heykel Atölyesi
Yesemek Açık Hava Müzesi ve Heykel Atölyesi, Gaziantep ili İslahiye ilçesinde yer alır. MÖ 14-7.yy tarihlerinde yakın doğunun en büyük taş ocağı ve heykel işleme atölyesi olduğu belirtilen Yesemek’teki faaliyetler, MÖ 8.yy’da Asurlular tarafından sonlandırılır. Günümüze dek zarar görmeden gelen atölyedeki yontu taslaklar çıkarılmış ve bugün müzede sergilenmektedir. Hitit kentlerinde kapıların koruyucusu olarak bilinen kapı aslanları, ayı adam, oturan aslanlar, savaş arabası, dağ adamları, av sahnesi kabartmaları müzede yer alan eserlerdendir.
Şirvani Camii
Gaziantep ili Şahinbey ilçesinde yer alan Şirvani Camii’nin 1677 yılından önce inşa edildiği ifade edilir. Camii rivayete göre Hz. Muhammed’in torunu Hz. Hüseyin’in soyundan gelen Şirvani Seyit Mehmet Efendi tarafından inşa ettirilmiştir. İki şerefeli minareye sahip olan camii, günümüzde ibadete açıktır.
Karatarla Camii
Gaziantep ili Şahinbey ilçesinde bulunan Karatarla Camii, mescit olarak inşa edilmiş, 1621 yılında Gergerizade Halil Çavuş tarafından ise camiye dönüştürülmüştür. Günümüzde ibadete açık olan camii, 2014 yılında Vakıflar Bölge Müdürlüğü tarafından restore edilmiştir.
Şeyh Fethullah Camii
Şeyh Fethullah Camii, Gaziantep ili Şahinbey ilçesinde yer alır. Vakfiye tarihine göre camii, 1563 yılında inşa edilmiştir. Camii, renkli taş süslemeleriyle dikkat çeker. Caminin güney yönünde Şeyh Fethullah’ın türbesi bulunur ve üzeri açık mezar şeklindedir. Türbenin yer aldığı hazire, şıh ocağı olarak adlandırılır.
Hisar Anıt Mezarı
Hisar Anıt Mezarı, Gaziantep ili Araban ilçesinde bulunan Hisar köyünde konumlanır. Kimin adına ve hangi tarihte yapıldığı net olarak bilinmemektedir. Mimari özelliklerinden ötürü MS 2-3.yy’da yapıldığı tahmin edilir. 10 m yüksekliğe sahip olan, kesme taştan inşa edilen mezar, piramidal çatıya sahiptir. Çatı üzerinde kare kesitli ve korint tipli sütun başlığı bulunur.
Elif Anıt Mezarı
MS 2.yy sonu ile 3.yy başlarında yapıldığı tahmin edilen Elif Anıt Mezarı, Gaziantep ili Araban ilçesi Elif köyünde yer alır. Mezarın kime ait olduğu ve yapım tarihi hakkında net bir bilgi bulunmamaktadır. Kesme taştan inşa edilen mezarın doğu, batı ve güney cepheleri kemerlidir. Anıt mezarın kuzey cephesi duvar ile kapatılmıştır.
Hasanoğlu Anıt Mezarı
Gaziantep ili Araban ilçesi Hasanoğlu köyünde konumlanan Hasanoğlu Anıt Mezarı’nın MS 2.yy sonu ile 3.yy başlarında yapıldığı tahmin edilir. Kesme taştan yapılan mezarın bir kısmı yıkılmıştır.
Ökkeşiye Hazretleri Türbesi
Ökkeşiye Hazretleri Türbesi, Gaziantep ili Nurdağı ilçesi Durmuşlar köyünde yüksek bir tepede yer alır. İslam devletinin Gaziantep’i fethi sırasında sahabeden bir kişi olan Ökkeşiye Hazretleri, şehit düşer. Bu sırada şehit düşen beş kişiden birisidir. İslam inanışında Hz. Muhammed’in peygamberlik mührünü gören cennetlik sayılır. Rivayete göre, Hz. Muhammed’in peygamberlik mührünü görenlerden biri de Ökkeşiye Hazretleridir. Dualarının kabul olması isteği ile pek çok kişi türbeyi ziyaret eder.
Bostancı Camii
Antalya ili Bostancı mahallesinde yer alan Bostancı Camii’nin kim tarafından ve ne zaman yapıldığı hakkında net bir bilgi bulunmamaktadır. 967 tarihinde inşa edilen cami, kadılar tarafından tutulan Şer-i Mahkeme sicilinde Bostancılar Mescidi olarak geçer ve caminin 1557 yılı öncesinde inşa edildiği ifade edilir.
Kılınçoğlu Camii
1672 yılından önce Kılınçoğlu Hamza Bey tarafından mescit olarak inşa edilen yapı, ardından Osman Efendi tarafından camiye çevrilmiştir. Kılınçoğlu mahallesinde yapılan camii, kale suru formunda kalın duvarlara sahiptir.
Ömer Şeyh Camii
Ömer Şeyh Camii, Yazıcık mevkiinde konumlanır. Camiinin inşa tarihi hakkında net bir bilgi bulunmamaktadır. Kadılar tarafından tutulan 1559 yılı Şer-i Mahkeme sicili kayıtlarına göre, bu tarihten önce mescit amacıyla inşa edilmiştir.
İhsanbey Camii
Gaziantep ili Şahinbey ilçesi Şehitler caddesinde yer alan İhsanbey Camii’nin eski adı Esenbek’tir. Caminin inşa tarihi hakkında net bir bilgi bulunmamaktadır. Camideki mabetin altında geçmişte caminin su ihtiyacını karşılayan bir kastelin yer aldığı bilinmektedir.
Hacı Nasır Camii
16.yy’da yaşayan Hacı Nasır isimli kişi tarafından yaptırılan yapının inşa tarihi de 16.yy’a dayanır. Mescid olarak inşa edilen yapı, Kamalakzade Hacı Mahmut oğlu Hasan Ağa tarafından minare konularak camiye dönüştürülmüştür. Caminin kitabesine göre, 1812 yılında onarım geçirmiştir.
Handaniye Camii
Gaziantep ili Şahinbey ilçesinde yer alan Handaniye Camii, 1647 yılı camii kayıtlarına göre Handan Bey tarafından inşa ettirilmiştir. Saraçhaneye sahip olan caminin 1791 senesinde yeniden inşa edildiği bilinmektedir. Caminin sonraki onarımlarında saraçhaneden elde edilen gelirden faydalanılmıştır. Antep savunması sırasında caminin ibadet edilemeyecek bir durum aldığı ancak sonrasında onarım geçirdiği ifade edilir.
Büyük Paşa Hamamı
1577 yılında Lala Mustafa Paşa’nın inşa ettirdiği Büyük Paşa Hamamı, soğukluk, sıcaklık ve ılıklık bölümlerinden oluşur. Sıcaklık bölümünde sekiz köşeli göbek taşının çevresinde sekiz eyvan ve iki halvet yer alır. Hamam günümüzde de işlerliğini sürdürmektedir.
Ömeriye Camii
Gaziantep ili Şahinbey ilçesi Düğmeci mahallesinde yer alan Ömeriye Camii, Gaziantep’in en eski camileri arasında yer alır. Kim tarafından ve hangi tarihte inşa edildiği net olarak bilinmeyen camii, 1210 yılında onarılmıştır. Rivayete göre camii, Halife Hz. Ömer döneminde veya Hz. Ömer’in kızından olan torunu, Emevi Halifesi, Ömer Bin Abdülaziz tarafından inşa ettirilmiştir.
Şehitler Hamamı
19.yy’da inşa edildiği tahmin edilen hamamın yapım tarihi hakkında net bir bilgi bulunmamaktadır. Sıcaklık, soğukluk, ılıklık alanları bulunan hamam işlerliğini sürdürmektedir. Günümüzde hamamın erkekler bölümü işlerlik göstermektedir.
Hacıbaba Türbesi
Karşıyaka'da konumlanan türbe Kurtuluş Savaşı döneminde tahrip olmuş, sonrasında ise onarım görmüştür.
Nesimi Hz. Türbesi
Türbe, Şehitkamil ilçesi Aktoprak beldesinde yer alır. Rivayete göre Nesimi Hazretleri Bağdat'ta iftiraya uğramış, Kur’an-ı Kerimi ayağının altına aldığı söylenmiş ve sonrasında derisi yüzülüp öldürülmek istenmiştir. Bu ceza sırasında kendisinin acı hissetmediği ifade edilirken, camide ezan okuyan müezzinin parmağına Nesimi Hazretleri’nin murdar kanının bulaştığı söylenerek müezzinin parmakları sırayla kesilir. Nesimi Hazretleri, ardından kalkar, yüzülen derisi vücuduna geri yapışır. Aktoprak beldesine gelen Nesimi Hazretleri burada halk ile selamlaşır ve gözden kaybolur. Nesimi Hazretlerinin gözden kaybolduğu yerde türbesinin bulunduğu ifade edilir.
Dülükbaba Türbesi
Dülükbaba tepesinde yer alan türbe, asıl adı Davud olan ve Antep’in Müslümanlar tarafından fethinde şehit düşen kişiye aittir. Zaman içerisinde türbe bulunduğu yer ile anılır. Türbenin evlenme dileği ile gelen bekar erkekler tarafından sıkça ziyaret edildiği rivayet edilir.
Hasan Süzer Etnografya Müzesi
Gaziantep ili Şahinbey ilçesinde yer alan Hasan Süzer Etnografya Müzesi, Gaziantep’in etnografik yapısını mankenler eşliğinde ziyaretçilerle buluşturuyor. Yöreye özgü eşyaların yer aldığı müze, Gaziantep halkının geleneksel yaşantısını canlandırıyor. Ziyaretçiler, müzede üç neslin bir arada yaşadığı tipik bir Antep evinin tüm özelliklerini de görebiliyor.
Ali İhsan Göğüş Müzesi
Gaziantep’te doğan ve Türkiye’nin ilk Turizm Bakanı olan Ali İhsan Göğüş tarafından Gaziantep şehrine bağışlanan kütüphanesi ile özel eşyalarının bulunduğu müze, Gaziantep ili, Şahinbey ilçesi, Bey mahallesinde bulunur. 2014 yılında açılışı gerçekleşen müzenin ikinci katı Gaziantep Araştırmaları Merkezi olarak hizmet verir. Üçüncü katında ise bir kafe yer alır.
Bayazhan Kent Müzesi
1909 yılında tütün tüccarı Bayaz Ahmet Efendi tarafından inşa ettirilen Bayazhan, Kurutuluş Savaşı’nda İngilizler ve sonrasında Fransızlar tarafından karargâh ve hapishane olarak kullanılmış. Gaziantep ili, Şahinbey ilçesinde yer alan ve 2009 yılında Gaziantep Büyükşehir Belediyesi tarafından restore edilen Bayazhan, günümüzde müze olarak kullanılmakta. Antik çağlardan itibaren Gaziantep tarihinin ele alındığı müzede, kentin turistik yerleri, el sanatları, mutfak kültürü, doğal güzellikleri ziyaretçilere tanıtılıyor. Han içerisinde aynı zamanda restoranlar, sergi mekânları, yerel el sanatları örneklerinin bulunduğu mağazalar yer alıyor.
Oyun ve Oyuncak Müzesi
Gaziantep ili, Şahinbey ilçesi, Bey mahallesinde bulunan müze, Türkiye’nin dördüncü oyuncak müzesi olarak biliniyor. Türkiye’nin ilk oyuncak müzesinin kurucusu Sunay Akın’ın danışmanlığında ziyarete açılan müze, 1700-1970 tarihlerinde üretilen el yapımı yüzlerce oyuncağa ev sahipliği yapıyor. Müzede bebek evleri, çizgi film, tiyatro, sinema, masal kahramanlarının oyuncakları gibi pek çok oyuncak, çocuk ve ebeveynlerle buluşuyor. Oyun ve Oyuncak Müzesi, Pazartesi günleri hariç haftanın her günü ziyarete açık.
Hamam Müzesi
Gaziantep ili Şahinbey ilçesinde yer alan ve günümüzde Hamam Müzesi’ne dönüştürülen hamam, yüzlerce yıl Lala Mustafa Paşa tarafından yaptırılan külliyenin hamam bölümü̈ olarak hizmet vermiş. 1577 tarihinde yaptırılan hamam, 2015 yılında restore edilerek müzeye çevrilmiş. Orijinal formuna sadık kalınarak sergilenen hamam; ılıklık, soğukluk, sıcaklık bölümleri, Haluk Perk koleksiyonu hamam araç ve gereçleri, balmumu heykel ve maketler ile ziyaretçilerini bekliyor.
Emine Göğüş Mutfak Müzesi
Gaziantep’in ünü dünyaya yayılan mutfak kültürünü tanıtmak hedefiyle kurulan Emine Göğüş Mutfak Müzesi, tarihi Göğüş Konağı’nda konumlanır. Türkiye’nin ilk Turizm Bakanı ve Gaziantepli gazeteci Ali İhsan Göğüş’ün annesi olan Emine Göğüş Mutfak Müzesi, Ali İhsan Göğüş’ün doğduğu ev olan bu konakta yer alır. Tandır, bastık, yuvalama, sucuk, ceviz, mırra gibi yöresel tatların tanıtımının yapıldığı müzede Antep yöresine özgü̈ kıyafetler eşliğinde mankenlerle canlandırılmaktadır.
Gorgo Medusa Cam Eserleri Müzesi
Gaziantep ili Şahinbey ilçesinde bulunan ve 2008 yılında ziyarete açılan Medusa Cam Eserler Müzesi, Türkiye’nin ilk özel cam eserler müzesi olarak bilinir. Roma ve İslami döneme ait cam eserlerin sergilendiği müzede, Eski Tunç Çağı’na ait bronz ve pişmiş toprak eserler de yer alır. Müze içerisinde gümüş telkari odası, antika satış odası, cam boncuk yapım odası, mozaik yapım odasına yer verilmiştir.
Gaziantep Kültür Tarihi Müzesi
2009 yılında ziyarete açılan ve Gaziantep Üniversitesi Kütüphane ve Dokümantasyon Daire Başkanlığı binasında bulunan Gaziantep Kültür Tarihi Müzesi, hem üniversite öğrencileri hem de dışarıdan ziyaretçilere kentin kültürünü tanıtmak amacıyla kurulmuştur. Gaziantep arkeolojisinin kronolojik olarak tanıtıldığı müze, şehrin ortaya çıktığı 12. yy’dan günümüze kadar geçirdiği yaşam tarzını, el sanatlarını, gündelik hayatı yansıtan kültür varlıklarının sergilendiği koleksiyonlar sunar.
İslam Bilim Tarihi Müzesi
Gaziantep ili Şahinbey ilçesinde yer alan İslam Bilim Tarihi Müzesi’nde İslam medeniyetinin bilim ve teknik tarihindeki rolü ele alınıyor. Müzede, fizik-mekanik, denizcilik, kimya, coğrafya, astronomi ve tıp alanında Müslüman bilim adamları tarafından gerçekleştirilen çalışmalar bulunuyor.
Zooloji Ve Doğa Müzesi
Gaziantep’te yer alan Doğal Hayatı Koruma Alanı ve Hayvanat Bahçesi içerisinde konumlanan Gaziantep Zooloji ve Doğa Müzesi, nesli tükenen ve tükenmekte olan hayvanlar ile günümüzde varlığını sürdüren hayvan türlerini tanıma fırsatı tanır. Müze, 700 adet hayvan örneği ile ziyaretçilerini karşılar. Dinozor ailesinin öncülerinden dimegrodon ve T-rex, kedigillerden nesli tükenen kılıç dişli kaplan, MÖ 1700 yıllarında yaşamış olan filgillerden mamut, gergedan ve balinanın 33 milyon yıl önceki atalarından dorudon günümüzde müzede görülebilir. Müzede aynı zamanda 187 kanatlı hayvan yaşam alanları yeniden canlandırılarak sergilenir. 55 deniz canlısı da kurutma işlemi ile korunarak müzede yer alır. Müze eğitim salonunda, hayvanlar alemine yönelik belgeseller izlenebilir.
Şahinbey Milli Mücadele Müzesi
Gaziantep ili Şahinbey ilçesinde bulunan Gaziantep Savaş Müzesi, gerçekleştirilen restorasyonun ardından Şahinbey Milli Mücadele Müzesi olarak hizmet veriyor. Müze, Milli Mücadele sırasında Gaziantep’in direnişini sunum alanları ile ziyaretçilerle bir araya getiriyor. Gaziantep savunmasının, İngiliz ve Fransızlara karşı yürütülen mücadelenin anlatıldığı Şahinbey Milli Mücadele Müzesi, ziyaretçilerini bekliyor.
Gaziantep Arkeoloji Müzesi
Gaziantep ili Şehitkamil ilçesinde bulunan Gaziantep Arkeoloji Müzesi, kent için büyük bir önem taşır. Müze eser yönünden oldukça zengindir. Alt paleolitik dönemden Cumhuriyet dönemine kadar birçok eserin sergilendiği müzede ziyaretçiler tarihsel bir yolculuğa çıkar. Jeolojik dönem fosil ve kayaçları, nesli tükenmiş olan Maraş Fili iskeletleri, Neolitik döneme ait taş heykel, Eski Tunç Çağı’na ait mezar buluntuları, Geç Hitit Dönemi buluntuları, Karkamış Antik Kenti buluntuları, Dülük Antik Kenti ve taş eserler, Demir Çağı, Pers Dönemi, Kommagene Krallığı ve takılar gibi birçok değerli eser müzede sergilenir. Hitit ve Geç Hitit Dönemi’ne ait bazalt taştan kabartma steller, mezar taşları, Roma Dönemi lâhitleri, taş mimari eserler ise müze bahçesinde yer alır. Gaziantep Arkeoloji Müzesi’nde en ilgi çeken eserler arasında, Zeugma Antik Kenti kazılarında bulunan Zeugma Kil Mühür Baskıları’nın bir kısmı, sikkeler, Gaziantep İslam ve Osmanlı Dönemi buluntuları yer alır.
Kabasakal Paşa Camii
Gaziantep ili Şahinbey ilçesinde yer alan Kabasakal Paşa Camii, mescit olarak inşa edilir; H. 1118 tarihinde ise camiye çevrilir. 1920 yılında yaşanan savaş sırasında bir kısmı yıkılan caminin ayakta kalan yapıları belediye tarafından kullanılır. 1955 yılında caminin güney yönünde ev satın alınır ve cami genişletilerek yeniden inşa edilir. Camii günümüzde ibadete açıktır.
Ahmet Çelebi Camii
Gaziantep ili Şahinbey ilçesinde yer alan Ahmet Çelebi Camii, mihrabın üzerinde bulunan kitabeye göre Hacı Osman oğlu Ramazan Efendi tarafından 1672 yılında yaptırılır. Caminin yanında bulunan medrese oğlu Ahmet Çelebi’nin ismi ile anılır. Dikdörtgen yapılı camii, ahşap işçiliğiyle ön plana çıkar. Camii orijinal yapısını yitirmiş olan son cemaat yerine sahiptir. Cami avlusunda bir kastel ve içerisinde küçük bir havuz yer alır.
Alaybey Camii
Gaziantep ili Şahinbey ilçesinde konumlanan Alaybey Camii, Gaziler caddesinde yer alır. Caminin ne zaman yapıldığı hakkında net bir bilgi yoktur. Caminin Alaybeyi olan bir komutan tarafından yapıldığı ifade edilir. Camii, H.1224 tarihli bir onarım kitabesine sahiptir. Kesme taştan inşa edilen camii, son cemaat yeri, tek şerefeli bir minare ve küçük bir avluya sahiptir.
Tahtani Camii
Tahtani Camii, Gaziantep ili Şahinbey ilçesinde yer alır. Caminin ne zaman ve kim tarafından yapıldığı konusunda kesin bir bilgi yoktur. Caminin Maraş Valisi Osman Paşa tarafından 1563 yılında onarıldığı belirtilir. Rivayete göre camii ilk olarak ahşaptan inşa edilmiş ve bu sebeple halk arasında Tahtalı olarak da anılmıştır. Kıbleye paralel olan camii, enine dikdörtgen planlı olarak inşa edilmiştir. Son cemaat yeri kemerle bağlanmış dört ayaklıdır. Minare şerefesi altındaki mukarnas dolguların arasına çini tabakalar yerleştirilmiş, alt bölümler yıldız, rozet, ve geometrik şekillerle bezenmiştir. 2011 yılında Vakıflar Genel Müdürlüğü’nce restore edilmiştir.
Alaüddevle Camii
Gaziantep ili Şahinbey ilçesinde yer alan Alaüddevle Camii, 1479-1550 yıllarında hüküm süren son Dulkadiroğlu Alaüddevle Bozkurt Bey zamanında inşa edilmiştir. Günümüzdeki caminin 1903-1909 yılları arasında halk tarafından inşa ettirildiği ifade edilir. Halk arasında toplanan paranın yetmediği fark edilince, Sultan Abdülhamit’ten kubbe yapımı için destek alınmıştır. Caminin mimarı Armenak, ustabaşısının ise Kirkor olduğu bilinir. Camii, halk arasında Ali Dola Camii olarak da anılır. Süsleme yönünden zengin olan camii, 2014 yılında Vakıflar Genel Müdürlüğü’nce restore edilmiştir. Camii günümüzde ibadete açıktır.
Tekke Camii
Gaziantep ili Şahinbey ilçesinde bulunan Tekke Camii, 1638 yılında bir Türkmen ağası olan Mustafa Ağa tarafından inşa ettirilir. Yapı, caminin yanı sıra semahane, hücreler, Mevlevi dervişlerinin oturma odaları, minare ile tuvaletlerden meydana gelir. 1901-1903 yılllarında yaşanan yangınlarda oldukça tahrip olan yapının yanan yerleri, dönemin Mevlevi Şeyhi Mehmet Münip Efendi tarafından yeniden inşa ettirilir. Camii minaresi avlu giriş kapısı üzerinde yükselir. 2016 yılında Vakıflar Genel Müdürlüğü’nce restore edilmiştir.
Kozanlı Camii
Gaziantep ili Şahinbey ilçesinde yer alan Kozanlı Camii, 17.yy’da mescit olarak inşa ettirilir. 1688 yılında camiye dönüştürülen yapı, enine dikdörtgen planlıdır ve kesme taştan inşa edilmiştir. Caminin ibadet mekânı ilki bölümden oluşur ve bu bölümler çapraz tonozla örtülmüştür. Son cemaat yeri üç sivri kemerle taşınır ve düz tavanla örtülüdür. Caminin tek şerefeli minaresi şerefeye kadar kesme taş, şerefe üstü yivli süslemeye sahiptir. Camii, 2007 yılında Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından restore edilmiştir.
Nuri Mehmet Paşa Camii
Gaziantep ili Şahinbey ilçesinde yer alan Nuri Mehmet Paşa Camii’nin Şer-i Mahkeme Sicillerine dayanılarak Nuri Mehmet Paşa tarafından 1786 yılından birkaç yıl önce inşa ettirildiği ifade edilir. Gaziantep savunması sırasında tahrip olan camii, bir süre askeri depo ve müze olarak kullanılmıştır. 1968 yılının ardından restore edilen camii, tekrar ibadete açılmıştır. Caminin son cemaat yeri ile dış avlusunun kesiştiği noktada iki şerefeli minaresi yer alır. Camii mihrabının yanlarında balkon minberler bulunur. Girişin üzerinde yer alan bey mahfili geometrik ve bitkisel motiflere sahiptir.
Hüseyin Paşa Camii
Gaziantep ili Şahinbey ilçesinde yer alan Hüseyin Paşa Camii, 1719 yılında Darendeli Hüseyin Paşa tarafından yaptırılır. Mahkeme sicillerinde caminin mimarı olarak Hüseyin oğlu Osman’ın ismi geçer. Enine dikdörtgen planlı olarak inşa ettirilen camii, altı büyük kubbe ile örtülüdür. Son cemaat yeri de sivri kemerlere oturan üç kubbe ile örtülüdür. Dış avluya sahip olan camii, iki şerefeli minareye sahiptir. Caminin eski minaresi tek şerefelidir; minare 1950 yılında onarım görerek bugünkü şeklini almıştır. Camii mihrabı geometrik taşlarla süslenmiştir.
Ağa Camii
Gaziantep ili Şahinbey ilçesinde yer alan Ağa Camii, Tunuslu Antep Kaymakamı Ferruh Ağa tarafından 16.yy ortalarında inşa ettirilir. Camii günümüzdeki şeklini 1799 yılında geçirdiği onarım ile alır. Enine dikdörtgen planlı olan camii iki bölümlüdür. Siyah beyaz taş işlemeciliği ile camii, Gaziantep şehrinin özgün eserleri arasında bulunur. Camii minaresi yapıdan ayrı olarak avlu içerisinde konumlanır. Ancak camii içerisinde ayrı bir minare izi de görülür. 2005 yılında camii, Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından restore edilmiştir.
Kurtuluş Camii
Gaziantep ili Şahinbey ilçesinde bulunan Kurtuluş Camii, 1892 yılında Surp Asdvadzadzin Kilisesi olarak inşa edilir. 1915 yılında kadar kilise olarak kullanılan yapı, 1920’lerde cezaevi olarak hizmet vermeye başlar. 1980’lere dek cezaevine ev sahipliği yapan yapı, 1988 yılında camiye dönüştürülür. 2017 yılında camii, Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından restore edilir. Gaziantep şehrinin en büyük camilerinden biri olarak anılan Kurtuluş Camii, dikdörtgen planlı ve haç biçimlidir. Caminin ana mekânının ortası yuvarlak kasnaklıdır ve yüksek bir kubbeye sahiptir. Camii mihrabı dikdörtgen bir niş şeklinde dışarıya çıkıntılı olarak yapılmıştır. Camiye sonradan inşa ettirilen minare, yuvarlak gövdeli ve tek şerefelidir. Yapının çan kulesi de minareye çevrilmiştir. Ağırlığı bir tona yaklaşın kilise çanı ise günümüzde Gaziantep Müzesi’nde korunur.
Botanik Bahçesi
Gaziantep ili Şehitkâmil ilçesinde yer alan, 2009 yılında 17 bin metrekare alanda üzerinde kurulan Gaziantep Botanik Bahçesi, 750 bitki türü ile 30 binden fazla bitkiye ev sahipliği yapar. Botanik Bahçesi çatısı altında Su Bitkileri Bahçesi, Renk ve Koku Bahçesi, Zen Bahçesi, Kaya Bahçesi, Japon Bahçesi, Gül Bahçesi, Tıbbi ve Endemik Bitkiler Bahçesi, Osmanlı Bahçesi, Açık Tohumlu Bitkiler Bahçesi adı altında özel tasarımlı bahçeler yer alır.
Zincirli Bedesten
18.yy’ın başında Darendeli Hüseyin Paşa’nın inşa ettirdiği Zincirli Bedesten, uzun bir süre kasaplara ev sahipliği yapmış, restorasyon çalışmalarının ardından turistik çarşıya dönüşmüştür. Halk arasında Kara Basamak Bedesteni olarak anılan yapı beş giriş kapısına sahiptir; üstü kapalıdır ve tek katlıdır.
Kemikli Bedesten
1865 yılında Müftü Hacı Osman Efendi tarafından inşa ettirilen Kemikli Bedesten, kesme taştan yaptırılmıştır. Bedestenin temel kazıları sırasında kemiklere rastlandığı için bu ismi almıştır. Asıl adı Mecidiye Bedesteni olan yapı iki bölümlüdür ve iki girişe sahiptir.
Karpuzatan Mesire Yeri, Oğuzeli ilçesinde bulunur. Adını, alanda yer alan soğuk kaynak suyuna atılan karpuzlardan alır. Piknik ve mesire alanlarının bulunduğu bölgede, yürüyüş parkuru, tenis kortu, bisiklet yolu, gölet, basketbol sahası, mescit ve otoparka yer verilmiştir.
Burç Ormanları
Şahinbey ilçesi sınırlarında yer alan ve Gaziantep Hayvanat Bahçesi’nin de içinde yer aldığı Burç Ormanları, çam ağaçlarından oluşmuş bir ormandır. Piknik ve mesire alanlarının bulunduğu orman, yeşil bir ortamda zaman geçirmek isteyenlerce ziyaret edilir. Burç Ormanlarına, Hayvanat Bahçesi’ne kalkan otobüsler ile ulaşmak da mümkündür.
Dülükbaba Mesire Yeri
Gaziantep ili Şehitkamil ilçesi Dülük mevkiinde yer alan Dülükbaba Mesire Yeri, Gaziantep’in ilk mesire alanıdır. Sahip olduğu 40 kilometrelik alan ile en büyük koru ormanlarından birisine sahip olan Dülükbaba Mesire Yeri, beş günde 5 bin kişinin faydalanabileceği kamp ve karavan alanlarını içerisinde barındırır. Spor kompleksi, giriş kontrol ve idari tesisler, dinlenme evleri (bungalovlar) ve piknik alanı olarak dört alt bölgeye sahip olan Dülükbaba Mesire Yeri’ne dolmuş ve belediye otobüsleri ile ulaşılabilir.
Erikçe Mesire Alanı
Gaziantep ili Şehitkâmil ilçesinde yer alan Erikçe Mesire Alanı, doğayla içiçedir. Şehrin gürültüsünden kaçmak isteyenlerin tercih ettiği noktalardan biri olan Erikçe, koşu parkuru, macera parkı, biyolojik bir gölet, paintball tesisi, kamp merkezi ve mesire alanına ev sahipliği yapar.
Nafak Mesire Alanı
Nafak Mesire Alanı, yemyeşil ağaçları ve mis doğası ile herkesi kendine hayran bırakır. Meyve ağaçları ile çevrelenen mesire alanında keyifli zaman geçirmek mümkündür. Mesire alanında restoran yer alır.
Alleben Tabiat Parkı
Gaziantep ili Şahinbey ilçesinde bulunan park, 282 hektar büyüklüğe sahiptir. Park içerisinde dinlenme alanları, eğlenme ve spor aktivitelerine uygun alanlar, piknik alanları bulunur. Doğa yürüyüşü, dağ bisikletçiliği, doğa fotoğrafçılığı, çadır ve karavan kampçılığına elverişlidir.
Huzurlu Tabiat Parkı
Gaziantep ili İslahiye ilçesi Tandır köyünde yer alan park, 152 hektar alana yayılır. Flora ve faunasıyla ilgi çeken parkta doğu kayını, gürgen, porsuk, şimşir gibi bitki ve ağaç türleri görülür. Domuz, ayı, kurt, karaca, tilki, geyik, su samuru gibi hayvan türleri de park alanında yaşar. Park içerisinde çadır ve karavan kampçılığı, avcılık, doğa yürüyüşü, foto ve oto safari yapma imkanı bulunur.